علل و انواع آسیب لاستیک

علائم خرابی لاستیک ماشین

همانطور که می دانید لاستیک یکی از اجزای مهم خودرو می باشد که ایمنی شما را تضمین می کند و هر آسیب یا صدمه ای به آن ممکن است خطرآفرین باشد. پس بررسی مداوم و مرتب لاستیک علاوه بر اینکه باعث بهتر شدن عملکرد خودروی شما می شود ، ایمنی شما و سرنشینان خودرو را نیز تضمین می کند. تایر‌ها به دلایل مختلفی آسیب می بینند که این می تواند بدون اطلاع راننده بوده و مشکلاتی جدی را نیز برای آنها به وجود آورد. شایع ترین نوع آسیب ها را می توان : پیش آمدگی روی لاستیک ، سوراخ شدن لاستیک ، بریدگی یا خراش ، ضربه ، ترک ، برآمدگی و سایش نامنظم تایر دانست. در اینجا این علائم و نشانه ها را ، در تشخیص این مشکل توضیح خواهیم داد و قبل از خرید لاستیک جایگزین ، چند نکته مفید و کارآمد را نیز در مورد چگونگی پیشگیری از این آسیب ها برای کمک به شما در میان خواهیم گذاشت.

سایش نامنظم لاستیک

انواع مختلفی ازسایش نامنظم وجود دارد که معمولی ترین آنها سایش پاشنه و پنجه تایر، سایش یک طرفه و سایش مرکزی لاستیک است. در اینجا بیشتر توضیح خواهیم داد که این آسیب ها چرا و چگونه رخ می دهند.

سایش پاشنه و پنجه لاستیک

 این نوع سایش می تواند ناشی از تنظیمات سیستم تعلیق باشد که شامل : چرخ ها ، فنرها ، کمک فنرها و ستون های نگهدارنده می باشد و همچنین نشان دهنده نیروهای مختلفی است که بر آج لاستیک وارد می شوند . برای توضیح بیشتر، بیایید کمی عمیق تر به طراحی آج نگاه کنیم.

شیارهای ریز و درشت آج تایر، برای اطمینان از ایمنی و عملکرد بهتر در جاده های مرطوب و بارانی طراحی گردیده اند و شیارهای متقاطع نیز برای هدایت آب به خارج و به صورت بلوک های آزاد در ناحیه شانه تایر طراحی شده اند. این بلوک‌ها در قسمت شانه تایر می‌توانند بر اثر تماس مداوم و فشار وارد دچار سایش پاشنه و پنجه شوند و اینها می تواند ناشی از مواردی همچون: 

• سفرهای طولانی با سرعت های بالا  در جاده های متفاوت

• سبک رانندگی 

• مشکلات تنظیمات سیستم تعلیق خودرو

در حالی که تایر در امتداد جاده می‌چرخد ، بلوک‌های آزاد ، به دلیل تماس تایر با جاده فشرده می‌شوند و تغییر شکل پیدا می‌کنند و بعد از اینکه با جاده تماس نداشته باشند، به شکل اصلی خود باز می‌گردند. این عملکرد باعث سایش  لبه‌ی خارجی تایرمی شود. مقدار اندکی از این الگوی سایش قابل قبول است و هیچ تاثیری بر راحتی در رانندگی ندارد، اما اگر ساییدگی گسترده‌تر شود ممکن است باعث سیم زدن لاستیک که یعنی از بین رفتن کامل آج و بیرون زدن سیم تایر شود که بسیار خطرناک بوده و باعث مسائل و مشکلات جدی‌تری می گردد.

سایش مرکزی لاستیک

این الگوی سایش را می‌توانید در لاستیک خودروهای پرتحرک ببینید. در حین شتابگیری سریع ، در شروع به حرکت و توقف های مکرر در ترافیک شهری  یا هنگام شتاب گیری پس از چراغ راهنمایی ، این گشتاورهای زیاد می توانند سرعت سایش مرکز آج را افزایش دهند. حتی خودروهای میان رده امروزی که دارای موتورهای مدرنی هستند، می توانند گشتاور زیادی را تولید کنند و قادر به تولید درجه بالایی از لغزش شوند که این خود نیز باعث سایش مرکزی لاستیک می گردد. از بین رفتن بیش از حد آج لاستیک ، علت سیم زدن لاستیک بوده و می تواند خطرات جدی و جبران ناپذیری را به وجود آورد، پس حتما در اولین فرصت اقدام به تعویض لاستیک های خود کنید. 

سایش یک طرفه لاستیک 

 بزرگ‌ترین علت سایش یک طرفه لاستیک، تنظیم نبودن سیستم تعلیق است. دلایلی که باعث سایش یک طرفه لاستیک می گردد، شامل: انحرافات خودرو و تایر در جاده است که می تواند باعث برخورد لاستیک با جدول گردد، پایین آمدن ارتفاع خودرو و بالانس نبودن لاستیک ها و میزان نبودن فرمان نیز در این سایش اثر گذارند.  پس از تنظیم بودن سیستم تعلیق خودرو و بالانس بودن تایرهای اطمینان حاصل کنید و حتما با مراجعه به مراکز مربوطه و کمک از متخصصین آنها را بالانس کنید.

علت برآمدگی لاستیک یا علائم دو پوسته شدن لاستیک

در ایران به این حالت دو پوسته شدن لاستیک نیز می گویند. که البته علت ایجاد دو پوستگی موارد مختلفی است که یکی از این دلایل ضربه با تایر می باشد. ضربه شدید به لاستیک وقتی اتفاق می‌افتد که بدنه خارجی لاستیک با شدت به یک مانع خارجی برخورد کند. بیرون‌زدگی در دیواره‌ی تایر نشانگر سیم ها و بافت های تخریب شده در داخل بدنه تایر است و این نوع خسارات معمولا در رانندگی با سرعت بیش‌ از حد یا ورود با زاویه اشتباه بر روی اشیاء مانند جدول یا سرعت‌گیر رخ‌ می‌دهد. فشار بیش از حد به بدنه تایر باعث پارگی سیم های دیواره لاستیک می‌شود و میزان خسارت وارده به تایر به سرعت ، زاویه‌ی برخورد و اندازه‌ی مانع بستگی دارد. رانندگان محتاط معمولا قادر به جلوگیری از این آسیب‌ها هستند، مگر اینکه مانعی به صورت ناگهانی مقابل آنها ظاهر شود و آنها نتوانند خودرو را به اطراف هدایت کنند.
نادیده‌ گرفتن همچین خساراتی ریسک خراب شدن تایر را در آینده افزایش می‌دهد و باعث جدایی آج تایر و لایه‌های آن یا ترکیدگی دیواره تایر می‌شود. ضرب‌دیدگی گاهی با فرو‌رفتگی اشتباه گرفته می‌شود اما این دو یکی نیستند و همانطور که در ادامه توضیح خواهیم داد ، فرو‌رفتگی در دیواره لاستیک زنگ خطر محسوب نمی گردد.

تورفتگی لاستیک

دیواره تایر همیشه یکنواخت نیست، حتی گاهی اوقات دارای فرو‌رفتگی هایی است و ممکن است نیازمند بازرسی‌های دقیقی برای تعیین علل آن باشد. نکته اساسی که باید بدانیم این است که این فرو‌رفتگی‌ها بی‌ضرر هستند و به ایمنی و ویژگی‌ها و شرایط رانندگی شما آسیبی نمی‌رسانند. 

برای اینکه بهتر متوجه این نکته شویم، تصور کنید که یک رشته نخ را به دور یک بادکنک باد شده می چرخانید و سپس به آرامی آن رشته را می‌کشید. اگر بادکنک که همان لاستیک باشد و آن رشته، تارهای تعبیه شده در بدنه تایر باشد که با یک لاستیک پوشانده می‌شوند، این تار‌ها استحکام و پایداری لاستیک را تامین می‌کند و در حین رانندگی نیرو‌های فرمان و ترمز را منتقل می‌کند.

حین تولید یک تایر یا در هنگام ساخت لایه‌ها‌ی آن که کمربند فلزی و آج بهم متصل می‌شوند که یک یا دو همپوشانی وجود دارد. این همان همپوشانی‌ای است که گاهی اوقات به صورت فرو‌رفتگی بعد از این که تایر را باد می‌کنند قابل مشاهده است که اگر هرگونه شکی در این مورد دارید  با یک متخصص مشورت کنید. 

بریدگی یا پاره‌گی لاستیک

بریدگی‌ها نتیجه اثرات بیرونی مانند شرایط بد جاده ، بیرون زدگی قطعات بدنه یا اشیاء تیز خارجی مانند سنگ یا شیشه است. اگر متوجه خسارتی روی سطح تایر شبیه یک بریدگی شدید، بهتر است لاستیک خود را فورا به یک متخصص نشان دهید.

سوراخ و پنچر شدن لاستیک

سوراخ‌ها نتیجه اشیاء تیزی همچون: میخ و شیشه شکسته در جاده هستند که در سطح تایر سوراخ ایجاد می‌کنند. اگر سوراخ به اندازه کافی عمیق باشد فشار باد لاستیک شروع به کم شدن می‌کند که اگر متوجه شدید که یک یا چند تایر شما به صورت مداوم فشار باد خود را از دست می‌دهد و یا اگر میخی در آج یا بدنه لاستیک خود پیدا کردید در اسرع وقت آن را تعمیر یا تعویض کنید.

چگونه از خسارات وارده به لاستیک جلوگیری کنیم؟

موقعیت لاستیک ها را در فواصل زمانی منظم تغییر دهید (مگر اینکه از سوی سازنده آن توصیه نشده باشد) تا وضعیت سایش لاستیک‌ها نیز بهبود یابد. موقعیت تایر‌ها بهتر است جا‌به‌جا شوند برای مثال هنگام انتقال فصلی لاستیک‌های تابستانی به زمستانی.
جا‌به‌جایی لاستیک ها از محور‌های قدرتمند به محور ضعیف‌تر (از جلو به عقب) به طور مرتب، امکان سایش یکنواخت را فراهم می‌کند. اما مثل همیشه، توصیه های ارائه شده توسط سازنده خودرو را رعایت کنید.
اگر خود را در شرایطی دیدید که مجبور به رانندگی با یک مانع شدید، به آرامی هرچه تمام و در مسیر مستقیم به حرکت خود ادامه دهید و در جایی مناسب توقف کرده و لاستیک‌های خود را از نظر آسیب‌های بیرونی مانند بریدگی و ترک‌خوردگی و یا بیرون‌زدگی بررسی کنید. همچنین از رانندگی در جاده‌های غیر آسفالت در حد امکان بپرهیزید.

منبع: کانتیننتال