بازیافت لاستیک

بازیافت لاستیک

تایر به‌عنوان یکی از قطعات ضروری در وسایل نقلیه، تولید انبوه آن در سطح جهان و نقش مهمی که در زندگی روزمره مردم ایفا می‌کند، جایگاه مهمی در اقتصاد جهانی پیدا کرده است و با افزایش تولید خودرو،  به نسبت تقاضا برای خرید لاستیک در سراسر جهان زیاد نیز شده است.

بازیافت لاستیک فرایندی است که در آن لاستیک هایی که کارآیی خود را از دست داده اند، دوباره مورد استفاده قرار میگیرند. به طور کلی هنگامی که تایر دیگر نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد، زمان بازیافت آن فرار رسیده است. به لاستیک هایی که به دلیل فرسودگی یا آسیب دیگر قابل استفاده نیستند، لاستیک های پایان عمر یاELT (end of life tier)  نیز می گویند.

لاستیک در دسته ی ضایعات بزرگ و مشکل زا قرار دارد. لاستیک ها بسیار بادوام هستند و به آسانی قابل بازیافت نمی باشند و اگر بخواهیم آنها را دفن کنیم نیازمند فضایی بسیار وسیع هستیم. پس بهترین کاربازگرداندن آنها به طبیعت میباشد. علاه بر صرفه اقتصادی، بازیافت می تواند در حفظ سلامت محیط زیست نیز موثر باشد. دفن زباله های لاستیک در محل دفن زباله، نگرانی های زیست محیطی جدی را برای ما ایجاد می کند. بخشی از این خطر مربوط به ترکیب شیمیایی و سمومی است که از تجزیه لاستیک، سوزاندن و یا آتش زدن آن می تواند وارد خاک، هوا و آب شده و آن را آلوده کند. باید بدانید که هر سال بیش از یک میلیارد لاستیک قراضه تولید می شود. با این حال، امروزه با وجود اینکه هر شخص حداقل از یک اتومبیل برخوردار است، انبوه لاستیک قراضه در سراسر جهان تنها حدود 60 میلیون بوده و این به لطف انجام عمل بازیافت است.

در حال حاضر، تکنولوژی های جدیدی برای انجام بازیافت به وجود آمده است. که از بین آنها می توان: سیستم مکانیکی ، سیستم برودتی و پیرولیز را نام برد.

چگونه لاستیک را بازیافت می کنند؟

در اولین قدم لاستیک های فرسوده و آسیب دیده را جمع آوری می کنند. مرحله بعدی این است که تایر را به قطعات کوچک تری برش می دهند. دلیل خرد کردن هم راحت تر شدن جابه جایی لاستیک است. به طور کلی خرد کردن قطعات لاستیک به دو طریق انجام می شود.

·         سیستم مکانیکی

در سیستم مکانیکی، لاستیک در دمای محیط به تراشه های کوچک تر تقسیم می شود. بسته به نوع استفاده لاستیک بازیافتی، ضایعات ممکن است به قطعات کوچک تر و با حذف الیاف بریده شوند. به محصول نهایی از این سیستم، لاستیک خرده دار می گویند.

·         سیستم برودتی

در این سیستم عملیات خرد کردن از دمای 80- تا 120- درجه سانتیگراد، انجام می شود. لاستیک با قرار گرفتن در دمای 120- درجه، تبدیل به شیشه ای سخت و شکننده می شود. سپس با قرار گرفتن در آسیاب های مخصوص در اندازه 20-25 میلی متر خرد می شوند. این فرآیند به انرژی کمتر و ماشین آلات کمتری نسبت به فرآیند معمولی نیاز دارد. همچنین با استفاده از این فرآیند آزادسازی فولاد و الیاف از لاستیک آسان‌تر و محصولی تمیزتر به ما می‌دهد.

در مرحله بعد با استفاده از آهنربای های قوی الیاف نساجی و فولادی از قطعات خرد شده لاستیک، جدا می شود. از طرفی، الیاف پلی استری با کمک سیستم پیچیده ای که شامل نمایشگرهای تکان دهنده، مکش کم خلاء و غربال های باد است نیز از خرده لاستیک ها حذف می شود. این فرآیند از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا 30 درصد کل دسته را تشکیل می دهد.

بعد از جداسازی سیم ها از لاستیک، زمان غربالگری رسیده است. هدف از غربالگری مشاهده دقیق لاستیک و اطمینان از نماندن فولاد در لاستیک است. بعد از اتمام غربالگری، با آب و مواد شوینده خریده لاستیک ها شسته می شود. لاستیک تمیز شده بسته بندی و به کارخانه هایی که به عنوان مواد اولیه به آن نیاز دارند، تحویل می دهند. چند نمونه از این کارخانه ها شامل تولید کنندگان کفش لاستیکی و چمن مصنوعی برای بازی  و... می باشد.

·         پیرولیز

پیرولیز نیز یک روش بازیافت شیمیایی و سازگار با محیط زیست دیگر است. پیرولیز تایر به فرایندی گفته می‌شود که لاستیک های خرد شده طی فرایندی گرماگیر در خلاء تسعید و سپس بخار هیدروکربنی حاصله در کندانسورها تقطیر شده و به روغن پیرولیز که عمدهٔ آن سوخت گازوئیلی می‌باشد تبدیل می‌شوند. این تکنولوژی به بازیافت فله ای لاستیک کمک بسیاری میکند. همچنین امروزه از تایرها ها برای تولید محصولات لاستیکی، سطح زمین بازی، چمن مصنوعی، آسفالت و ... استفاده میشود.

 منبع: https://www.linkedin.com/pulse/complete-guide-waste-rubber-tire-recycling-labhgroupindia/